60 lat temu zmarł Gustaw Morcinek, pisarz który wprowadził Śląsk ...

Audio

Rozgłos przyniosły mu: zbiór opowiadań "Serce za tamą" i epicka powieść "Wyrąbany chodnik", kreśląca obraz Śląska w początkach XX wieku. Dorobek literacki pisarza to kilkadziesiąt powieści oraz nowele i artykuły publicystyczne. Pisał utwory społeczno-obyczajowe i psychologiczne oraz książki dla dzieci i młodzieży. Podczas II wojny światowej był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau. Przeżycia wojenno-obozowe zamieścił w zbiorach listów.

Gustaw Morcinek urodził się w 25 sierpnia 1891 roku w ubogiej rodzinie w czeskim Karwinie na Śląsku Cieszyńskim, jako Augustyn Morcinek. Miał troje rodzeństwa. Gdy miał rok zginął w wypadku jego ojciec, a utrzymanie dzieci spadło na matkę. Dzięki pomocy górników ukończył naukę w Polskim Seminarium Nauczycielskim. W czasie nauki był jednak tak biedny, że musiał dorabiać jako pucybut.

Podczas I wojny światowej walczył w armii austriackiej, potem zamieszkał w Skoczowie, gdzie pracował jako pedagog. Działał też w akcji plebiscytowej na rzecz przynależności Śląska Cieszyńskiego do Polski. W latach 1936-1939 podróżował po Włoszech, Danii, Francji i Austrii. W październiku 1939 roku został aresztowany przez hitlerowców i przebywał w niemieckich obozach koncentracyjnych.

Po uwolnieniu z niemieckiego obozu zagłady Gustaw Morcinek przebywał za granicą, m.in. we Włoszech, Francji i Belgii. W 1946 roku wrócił do kraju, zamieszkał na Śląsku i poświęcił się pracy literackiej i działalności społecznej.

W latach 1952-1956 Gustaw Morcinek był posłem na Sejm PRL I kadencji. W latach 50. pełnił też funkcję prezesa katowickiego oddziału Związku Literatów Polskich. Zmarł w wieku 72 lat. Został pochowany 23 grudnia 1963 roku na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie. W jego pogrzebie uczestniczyły tysiące osób. W Skoczowie w 1986 roku powstało muzeum biograficzne Gustawa Morcinka.

IAR/ep