Znamy laureatów Nagrody Nobla z medycyny. "Przełomowe odkrycie"

"Ich odkrycie ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia, jak działają komórki, a co za tym idzie, jak rozwijają się organizmy" – powiedziała Love Dalén, profesor genomiki ewolucyjnej na Uniwersytecie w Sztokholmie, cytowany przez CNN. "To odkrycie było przełomowe i miało wpływ na mniej więcej wszystkie dziedziny biologii i medycyny" – ocenił.

Jak wyjaśnia Komitet Noblowski w oświadczeniu: "Informacje przechowywane w naszych chromosomach można porównać do instrukcji obsługi wszystkich komórek naszego ciała. Każda komórka zawiera te same chromosomy, więc każda komórka zawiera dokładnie ten sam zestaw genów i dokładnie ten sam zestaw instrukcji".

A jednak różne typy komórek – takie jak komórki mięśniowe czy nerwowe – mają różne cechy. Obaj biolodzy poświęcili swoje kariery na badanie, w jaki sposób powstają te różnice.

Nobel z medycyny 2024. MikroRNA może pomóc w leczeniu raka?

"Odpowiedź leży w regulacji genów, która pozwala każdej komórce wybierać tylko odpowiednie instrukcje. Dzięki temu w każdym typie komórki aktywny jest tylko właściwy zestaw genów" – stwierdził Komitet.

Regulacja genów przez mikroRNA pomogła w ewolucji coraz bardziej złożonych organizmów. Jeśli regulacja genów ulegnie nieprawidłowemu działaniu, może to prowadzić do raka i innych schorzeń występujących u ludzi i zwierząt, takich jak utrata słuchu czy zaburzenia układu kostnego.

Jak podkreślił Thomas Perlmann, sekretarz generalny Komitetu Noblowskiego, mikroRNA są powiązane z rakiem i trwają badania nad wykorzystaniem mikroRNA w leczniu raka.

Choć początkowo odkrycie dotyczyło małego nicienia, okazało się, że ma ono uniwersalny charakter, dotyczy bowiem innych organizmów, w tym ludzi. Dzięki niemu można lepiej zrozumieć rozwój komórek i tkanek, a także zaburzenia procesu i powstawania i funkcjonowania prowadzące do chorób, takich jak nowotwory, cukrzyca, choroby autoagresywne.

"Ogłuszająca cisza"

Pierwszy mikroRNA odkrył Victor Ambros w 1993 r., ale przez ponad siedem lat uważano, że jest charaktersystyczne tylko dla małego nicienia C. elegans – powiedział Olle Kämpe, profesor endokrynologii w Karolinksa Institutet, cytowany przez CNN.

Odkrycie z 1993 r. spotkało się z "ogłuszającą ciszą" i początkowo uznano je za nieistotne dla ludzi, do czasu, gdy Ruvkun opublikował swoje odkrycie innego mikroRNA, o którym obecnie wiadomo, że jest obecne w całym królestwie zwierząt.

Zanim Ambros i Ruvkun odkryli zupełnie nowy mechanizm regulacji aktywności genów, wcześniej znane były jedynie tzw. czynniki transkrypcyjne, białka przyłączające się do sekwencji danego genu i regulujące proces jego transkrypcji, czyli przepisywania informacji zawartej w DNA na informacyjne RNA (mRNA). Na bazie mRNA tworzone są w komórce białka.

Victor Ambros i Gary Ruvkun podzielą się nagrodą

Gary Bruce Ruvkun, urodził się w marcu 1952 r. w Berkeley w stanie Kalifornia w USA. Jest biologiem molekularnym w Massachusetts General Hospital i profesorem na Harvard Medical School w Bostonie.

Victor Ambros urodził się w 1953 r. w Hanover w stanie New Hampshire w USA. Jest profesorem University of Massachusetts Medical School w Worcester (Massachusetts).

"Byłem pierwszym naukowcem w mojej rodzinie. Mój tata był imigrantem z Polski. Przybył do Stanów Zjednoczonych tuż po drugiej wojnie światowej i spotkał moją mamę. Pobrali się, przeprowadzili na farmę w Vermont i zaczęli uprawiać ziemię. Moje rodzeństwo i ja dorastaliśmy pośród krów i świń, i pomagaliśmy siać i zbierać kukurydzę, w pracach tego rodzaju" — wspominał Ambros w maju 2013 r. na łamach "Journal of Cell Biology".

Wręczenie nagród ma nastąpić 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. Nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (równowartość ok. 4,2 mln zł) laureaci podzielą się po równo.

Źródło: PAP, CNN