"Kocham cię, ale się tym nie przejmuj". Prawda wyszła na jaw po 23 ...

Edward Węglowski / PAP

Miłosne uniesienia, czułe zwroty i pewien przypisany miłości infantylizm. Wszystko to było rzadkie, a w zasadzie niemal nieobecne w twórczości Wisławy Szymborskiej. A to dlatego, że chciała – o co zawsze zabiegała i pilnowała tego do końca życia – pozostawić choć cząstkę siebie wyłącznie dla siebie.

Jej prywatne oblicze odsłoniła dopiero publikacja listów poetki i Kornela Filipowicza.

Zwracali się do siebie w sposób wyjątkowo czuły, delikatny, sensualny – świadczący o tym, że Filipowicz i Szymborska byli w tej relacji naprawdę spełnieni.

ALAMY LIMITED / Agencja BE&W

W adresowanych do ukochanego mężczyzny, z którym była przez 23 lata, Szymborska była wylewna, czuła, wręcz słodka, drobiazgowa. Raz jest w nich "małą kobietką", kiedy indziej "niezależną i odważną".

"Kochany", "drogi" – pada niemal na początku każdego z jej listów. I tak samo jest w adresowanej przez Filipowicza do poetki korespondencji.

W kartce wysłanej do pisarza na początku września 1968 r., noblistka napisała: "Kochany Kornelu zapomniałam podziękować Ci za sen. Ucałowania. W".

W listach tych bywało także bardzo intymnie. "Kochana! Jeszcze jedno spotkanie z Tobą – nierealne, jak we śnie! Człowiek jednak składa się z kości, mięśni i nerwów, które potrzebują doznań materialnych. To nie pretensje, Wisławo, to tęsknota każe mi pisać takie nie bardzo mądre rzeczy!".

Nie każdy może pamięta, że Szymborska była mężatką. Poetka wyszła za mąż w wieku 25 lat, jednak jej małżeństwo z Adamem Włodkiem rozpadło się po sześciu latach. Nigdy później nie zdecydowała się już stanąć przed ołtarzem.

Gdy Wisława poznała Kornela, miała około 23 lat.

"Siwiejący blondyn, opalony, w niebieskich wypłowiałych spodniach, bluzie w takim cudownym żółtym rozbielonym kolorze. Pomyślałam: Boże, jaki piękny mężczyzna. Ale to nie miało wtedy żadnych konsekwencji. Przez całe lata patrzyliśmy na siebie z daleka" – wspominała po latach.

ALAMY LIMITED/Historic Collection / Agencja BE&W

Sam Filipowicz był żonaty dwukrotnie. Jego pierwszą żoną była Maria Jerema, z którą Kornel doczekał się syna. Miał też syna z drugiego małżeństwa, z Marią Próchnicką, którą poślubił niedługo po tym, jak zmarła jego pierwsza żona.

Z Wisławą związał się jesienią 1967 r. Ona była słynną poetką i przyszłą noblistką, on – prozaikiem i nowelistą.

Łączące ich uczucie przetrwało 23 lata, aż do śmierci Kornela Filipowicza w 1990 r.

Co ciekawe, o wspólnym życiu tych dwojga długo wiedzieli tylko najbliżsi. Nie byli małżeństwem, nigdy ze sobą nie zamieszkali. Nigdy też nie obnosili się publicznie. W ich listach więcej można znaleźć delikatnej, czułej ironii niż wyznań. Erotyki nie ma w nich wcale.

"Kornelu Wybitny! Na Krupówkach jest sklepik z wiatrówkami. Poza tym widziałam ładne buty, takie do kostki, dla Ciebie na zimę. Ale to byś sam sobie musiał zobaczyć i naturalnie wziąć ze sobą trochę gotówki. Czy pamiętasz, że na balkonie rośnie szczypiorek? Czy podlewasz czasem kwiatki? Czy myślisz o mnie z jakąś, oględnie mówiąc, sympatią? Czy nie odwiedzają Cię aby za często jakieś poetki? Jak już, to tylko przyjmuj przed południem, bo po południu gaśnie światło. Kochany Kornelu, wczoraj właśnie leżałam w ciemności i myślałam o Tobie. Że Cię kocham – i to bardzo. Pa! W. Staraj się tak ułożyć sprawy, żebyś mógł jednak przyjechać!"

– pisała poetka w jednym z listów datowanym na 1979 r.

zz / Agencja BE&W

Wisława Szymborska dopiero po śmierci ukochanego zaczęła mówić więcej o łączącym ich uczuciu.

"Byliśmy ze sobą 23 lata. Cudowny człowiek, świetny pisarz. Nie mieszkaliśmy razem, nie przeszkadzaliśmy sobie. To byłoby śmieszne: jedno pisze na maszynie, drugie pisze na maszynie... Byliśmy końmi, które cwałują obok siebie" – wyznała w wywiadzie dla niemieckiej telewizji.

Żyli razem, choć osobno. Na własnych warunkach. Dopiero w 2016 r. światło dzienne ujrzał zbiór listów, którymi Wisława Szymborska i Kornel Filipowicz wymienili się na przestrzeni tych wszystkich lat.

"Oboje są przekonani, że połączyło ich uczucie nagłe. Piękna jest taka pewność, ale niepewność piękniejsza (...)" – pisała poetka w jednym ze swoich wierszy.

"Dla mnie te listy są prawdziwym odkryciem. Nie spodziewałam się, że łączyła ich taka czułość" – komentowała Teresa Walas.

"Wzruszyłam się, kiedy je czytałam. Są sentymentalne, w najlepszym tego słowa znaczeniu. Znając ich, spodziewałam się, że łączy ich jakiś rodzaj erotycznej przyjaźni, że to związek życiowo-intelektualny, cementowany też faktem, że obracają się w jednym środowisku. Tymczasem oni otaczali się wzajemnie opieką, byli dla siebie troskliwi, nieustannie pragnęli sprawiać sobie drobne przyjemności. Jest w tym jakaś niezwykła świeżość uczuć. A przecież gdy się ze sobą zeszli, byli dojrzałymi już ludźmi, każde ze swoim życiowym bagażem…".

Marek Wachowicz / Agencja BE&W

"Kochana Wisławo! W dniu moich imienin życzę Ci, abyś niczego sobie nie wmawiając, w sposób wolny i nieprzymuszony, długo mnie jeszcze lubiła. Może 1/2 roku – a nawet rok?!! Byłoby lepiej, jakbyś mnie lubiła jeszcze 1 rok, bo mielibyśmy przed sobą wiosnę i lato" – pisał w jednym z listów Kornel.

Jeszcze tego samego dnia powstała odpowiedź: "Kornelu! Bardzo Cię kocham. Proszę nie nadużywać telefonu, podając to w wątpliwość! Przez telefon trudno mi cokolwiek udowodnić. Ale bardzo mnie martwi, że i w listach mi się to nie udaje".

W innym liście poetka z czułością wyznała: "Najlepiej w życiu ma Twój kot, bo jest przy Tobie".

2 lipca przypada 101. rocznica jej urodzin.