Zmarła wybitna socjolog prof. Jadwiga Staniszkis

Fot. T. Gzell/PAP

W wieku 81 lat zmarła Jadwiga Staniszkis, profesor socjologii, publicystka. Zajmowała się socjologią polityki i ekonomii. W szczególności badała problematykę transformacji politycznej, gospodarczej i społecznej w Polsce oraz Europie Środkowej i Wschodniej.

W sferze jej zainteresowań znajdowały się także teorie realnego socjalizmu i postkomunizmu, a także globalizacji. Była wykładowczynią Uniwersytetu Warszawskiego, a także Wyższej Szkoły Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu. Napisała wiele tekstów naukowych, publikowała także w prasie.

Jest też autorką książek: „Ontologia socjalizmu”, „Postkomunizm”, „Władza globalizacji”, a także „O władzy i bezsilności” i „Zawładnąć! Zarys procesualnej teorii władzy”. Komentowała bieżące wydarzenia polityczne – przedstawiając opinie, które budziły wiele kontrowersji, nieraz zawierały konkretne oceny osób z najwyższych szczebli władzy.

Pracowała w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, była członkiem Komitetu Socjologii PAN. Wykładała na uniwersytetach zagranicznych, między innymi w UCLA, Uniwersytecie Harvarda, Uniwersytecie Michigan, a także w Chinach, Japonii i Tajwanie. Była stypendystką Wilson Center w Waszyngtonie.

Jej wczesne książki nie zostały opublikowane w Polsce. Pierwsza z nich, dotycząca dialektyki społeczeństwa socjalistycznego została, przetłumaczona została w Japonii. Druga, o samoograniczającej się rewolucji pierwszej „Solidarności”, została napisana od razu po angielsku, ukazała się w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata wcześniej została przetłumaczona we Francji.

Jadwiga Staniszkis została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Dostała też Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za badania nad procesem transformacji Polski i świata. Została także upamiętniona na muralu „Kobiety wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku w 2019 roku.

Redakcja: A. Niebojewska za IAR