Poeta, pieśniarz i kompozytor – Jacek Kaczmarski zmarł 20 lat temu
10.04.2024 15:12
Mówili o nim "bard Solidarności". W swojej twórczości w latach 80-tych nawiązywał do walki społeczeństwa z systemem totalitarnym i do przeżyć zwykłych ludzi, zderzających się z rzeczywistością takiego systemu.
Audio
20. rocznica śmierci Jacka Kaczmarskiego - materiał Ewy Plisieckiej [posłuchaj]
Jacek KaczmarskiFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Jacek Kaczmarski miał niezwykły talent literacki i wyczucie słowa, dzięki temu jego piosenki poetyckie były jedyne w swoim rodzaju, pełne często gorzkiej ironii. Należał do popularnego trio z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim. Był zafascynowany twórczością Włodzimierza Wysockiego i Bułata Okudżawy. Swoje kompozycje artysta wykonywał zarówno w mieszkaniach przyjaciół, jak i w wielkich salach koncertowych. W latach 80. ogromną popularność - zwłaszcza w podziemiu antykomunistycznym - przyniosła mu pieśń "Mury" z 1978 roku, nawiązująca do utworu katalońskiego barda Lluísa Llacha. Stała się ona hymnem "Solidarności" i symbolem walki z reżimem.
04:00 JK.mp3 20. rocznica śmierci Jacka Kaczmarskiego - materiał Ewy Plisieckiej [posłuchaj]
Gdy w 1981 roku w Polsce ogłoszono stan wojenny, Kaczmarski występował we Francji. Nie wrócił do kraju i pozostał na emigracji, występując m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii oraz w większości krajów Europy Zachodniej. Występował na rzecz podziemnej "Solidarności", brał udział w licznych akcjach charytatywnych. Po upadku PRL wrócił do kraju. Od 1995 r. mieszkał przez kilka lat w Australii, stamtąd przyjeżdżał do Polski na koncerty i promocje kolejnych płyt.
Legendarny pieśniach przez kilka ostatnich lat życia zmagał się z chorobą nowotworową. Zmarł 10 kwietnia 2004 roku w gdańskim szpitalu na Zaspie. Spoczął w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Pośmiertnie został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, nadanym "za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej".
Dziś Jacek Kaczmarski kojarzony jest przede wszystkim z etosem pierwszej "Solidarności" oraz ze stanem wojennym - okresem, kiedy jego liryka, rozpowszechniana w nieoficjalnych wydawnictwach, identyfikowana była jako głos antykomunistycznej opozycji. W sumie napisał około 600 wierszy, 5 powieści i dwa libretta, wydał ponad 20 płyt. W pamięci Polaków pozostał bardem z gitarą, ekspresyjnym buntownikiem wykrzykującym słowa niezgody na rzeczywistość.
IAR/ep
