75% europejskich domów nadal polega na paliwach kopalnych ...
Podjęte przez państwa członkowskie Unii Europejskiej środki, mające na celu przyspieszenie wycofywania się z ogrzewania opartego na paliwach kopalnych, poprawę efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w ogrzewaniu budynków, zaczęły działać. Trwa dekarbonizacja ciepłownictwa i ogrzewnictwa. Według Clean Energy Europe potrzebujemy jednak bardziej stabilnej i spójnej polityki, żeby przyspieszyć ten proces.
Jak Europie idzie zielona transformacja ogrzewnictwa i ciepłownictwa?
W Europie nadal 75% domów polegają na paliwach kopalnych w kwestii ogrzewania. Wpływa to szkodliwie nie tylko na jakość powietrza i zdrowie ludzi, ale również powoduje emisje gazów cieplarnianych. Według raportu przygotowanego przez Clean Heat Europe, pod tytułem „How can Europe fill the clean heat gap?” (Jak Europa może uzupelnić braki w zakresie zapewniania czystego ciepła?), żeby ograniczyć tę liczbę w czasie założonym w europejskich aktach prawnych, należy zwiększyć wysiłki w dekarbonizacji tego sektora.
W raporcie Clean Energy Europe (stworzonym między grudniem 2023 a lutym 2024) poddano analizie sytuację w 12 unijnych krajach, w tym Polsce. Porównano, w jaki sposób te państwa wspierają transformację energetyczną ogrzewnictwa i ciepłownictwa w zakresie sprzyjającej polityki, pomocy finansowej i ekspertyzy technicznej. Sprawdzono, które z tych krajów planują wycofać paliwa kopalne z produkcji ciepła, które mają na to lokalne lub regionalne strategie. Przeanalizowano państwowe programy dofinansowań, wsparcie dla gospodarstw dotkniętych ubóstwem energetycznym, ceny energii elektrycznej i paliw kopalnych. Pochylono się też nad dostępem do rzetelnych informacji na ten temat w danym kraju: czy obywatele mogą liczyć na wsparcie techniczne, czy działają programy szkoleniowe dla przyszłych specjalistów w branży, czy proces administracyjny związany z inwestowaniem w czyste źródła nie jest nadmiernie skomplikowany. Niestety, Polska nie wypadła w tym zestawieniu dobrze.
W ramach raportu pojawiły się także rekomendacje dla organów władzy – zarówno unijnej, jak i państwowej. W zakresie działań politycznych autorzy proponują między innymi zaprzestanie dotacji na kotły zasilane paliwami kopalnymi do 2025 roku, opracowanie rzetelnych planów w zakresie zwiększenia udziału czystych technologii, ustalenie wymogów dla nowo-budowanych budynków w zakresie dostosowania systemów grzewczych do współpracy z pompą ciepła, zwiększenie udziału niskotemperaturowych sieci ciepłowniczych.
Rekomendacje dotyczą też wprowadzenia wsparcia finansowego dla obywateli chcących zwiększyć efektywność energetyczną budynku i wymienić źródło ciepła, dbałość o konkurencyjność czystych technologii w zakresie kosztów eksploatacji, dedykowane formy wsparcia dla pomp ciepła i systemów produkowania energii z OZE, objęcie wsparciem publicznym wszystkich sposobów zakupu (jak leasing, zakup na raty, subskrybcje itp.) ekologicznych urządzeń.
Według raportu należy również zwiększyć liczbę wykwalifikowanych instalatorów, oferując programy szkoleniowe, czy wspierać samorządy w zakresie pozyskiwania wiedzy i środków do przeprowadzania lokalnych inicjatyw. Należy również zadbać o umożliwienie wykorzystania elastycznego popytu i inteligentnych systemów sterowania.
Rekomendacje nie są więc wyjątkowo innowacyjne. Autorzy raportu wymieniają rozwiązania, które są już dobrze znane osobom zainteresowanym zagadnieniem transformacji energetycznej. Nie chodzi więc tutaj o szukanie nowych rozwiązań, ale o wykorzystywanie istniejących schematów.
Źródło: Clean Heat Europe: How can Europe fill the clean energy gap?
